Glokom ameliyatları, göz içi basıncını (göz tansiyonunu) düşürmek amacıyla yapılan cerrahi
işlemlerdir. Glokom (göz tansiyonu), gözdeki optik sinirin hasar görmesine yol açan ve
zamanla görme kaybına neden olabilen bir hastalıktır. Glokomun tedavisinde öncelikli olarak
göz damlaları ve ilaçlar kullanılsa da, bazı vakalarda ilaç tedavisi yeterli olmayabilir ve
cerrahi müdahale gerekebilir. Ama doğuştan glokomlarda, göz sinirinde fazla harabiyet yapan
ileri glokomlarda, genç hastalarda erken müdahale için ve bazı glokom ameliyatlarında
ameliyat daha erkene alınır ve öncelikli tedavidir.
Glokom ameliyatları, göz içi basıncını azaltarak optik siniri korumayı ve görme kaybını
önlemeyi hedefler. İşte glokom tedavisinde kullanılan başlıca cerrahi yöntemler:
1. Trabekülektomi:
– Nasıl Çalışır? Trabekülektomi, en yaygın glokom ameliyatlarından biridir. Bu
işlemde gözde yeni bir drenaj yolu oluşturulur. Bu yeni yol, göz sıvısının (aköz
hümör) göz dışına çıkmasını sağlayarak göz içi basıncını düşürür.
– Avantajları: Göz içi basıncını uzun vadeli olarak kontrol eder.
– Riskler: Ameliyat sonrası enfeksiyon, yara iyileşmesi sorunları veya düşük göz
basıncı (hipotoni) gibi komplikasyonlar olabilir.
2. Göz İçi Drenaj Cihazları (Tüp Şantlar):
– Nasıl Çalışır? Bu yöntemde küçük bir tüp göz içine yerleştirilir. Tüp, göz içindeki
fazla sıvıyı göz dışına doğru boşaltır ve göz içi basıncını düşürür.
– Kimler İçin Uygundur? Genellikle trabekülektominin yeterli olmadığı ileri glokom
vakalarında kullanılır.
– Avantajları: Uzun süreli basınç kontrolü sağlar.
– Riskler: Tüpün yer değiştirmesi, enfeksiyon veya tüpün tıkanması gibi
komplikasyonlar olabilir.
3. Lazer Ameliyatları:
– Selektif Lazer Trabeküloplasti (SLT): Gözdeki trabeküler ağın lazerle
hedeflenmesiyle göz içi sıvısının daha iyi drene edilmesi sağlanır. Genellikle açık açılı
glokomda kullanılır.
– Argon Lazer Trabeküloplasti (ALT): Daha önce sıkça kullanılan, ancak SLT'nin
geliştirilmesiyle yerini bu yönteme bırakan bir lazer tedavisidir.
– Avantajları: İlaç tedavisine alternatif olarak, minimal invaziv bir yöntemdir. İyileşme
süresi hızlıdır ve komplikasyon riski düşüktür.
– Dezavantajları: Lazer tedavisi genellikle kalıcı olmayabilir, zamanla etkinliğini
kaybedebilir.
4. Minimal İnvaziv Glokom Cerrahisi (MIGS):
– Nasıl Çalışır? MIGS, gözde daha az invaziv cerrahi müdahaleler içeren yöntemlerin
genel adıdır. Genellikle küçük stentler veya cihazlar kullanılarak göz içi sıvısının
akışını artırmak için yeni drenaj yolları oluşturulur.
– Kimler İçin Uygundur? Hafif ve orta dereceli glokom vakalarında tercih edilir.
– Avantajları: Daha hızlı iyileşme süresi, minimal invaziv olması, düşük risk.
– Riskler: Daha düşük başarı oranı, bu nedenle genellikle daha ileri vakalarda
kullanılmaz.
5. Iridotomi ve İridektomi:
– Nasıl Çalışır? Dar açılı glokom hastalarında, gözdeki iris üzerinde küçük bir delik
açılarak göz sıvısının drenajını iyileştirmek için lazer (iridotomi) veya cerrahi
müdahale (iridektomi) yapılır.
– Avantajları: Ani göz tansiyonu krizlerini önleyebilir ve basit bir yöntemdir.
– Riskler: Hafif göz tahrişi ve ışık yansımaları gibi yan etkiler olabilir.
Ameliyat Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler:
– Düzenli Kontroller: Glokom ameliyatı sonrası göz içi basıncı yakından takip
edilmelidir.
– Göz Damlaları ve İlaçlar: Ameliyat sonrasında enfeksiyon riskini önlemek ve
iyileşmeyi hızlandırmak için doktor tarafından verilen ilaçlar kullanılmalıdır.
– Komplikasyon Riski: Her cerrahi işlemde olduğu gibi glokom ameliyatlarında da
enfeksiyon, görme kaybı, kanama, gözde rahatsızlık veya göz içi basıncının aşırı
düşmesi gibi komplikasyonlar gelişebilir. Bu nedenle düzenli doktor kontrolleri ihmal
edilmemelidir.
Sonuç:
Glokom ameliyatları, göz içi basıncını kontrol altına almak ve optik siniri korumak amacıyla
yapılır. Optik sinirin harabiyeti görmeyi ciddi oranda düşürür. Hangi cerrahi yöntemin
kullanılacağı, glokomun tipi, hastanın yaşı ve gözdeki hasarın derecesine göre değişiklik
gösterir. Cerrahi müdahale gerektiğinde, doktorunuz size en uygun yöntemi önerir ve ameliyat
sonrası düzenli takip ile göz sağlığınız korunur.